Pančićeva omorika - najpoznatija endemska vrsta naše regije!

Endemske vrste biljaka i životinja su one koje su karakteristične samo za jednu manju geografsku oblast. Zbog promjena koje je planeta doživljavala kroz istoriju ove vrste, ili vrste iz kojih su se razvile, gubile su svoja staništa i opstale samo tamo gdje im uslovi u potpunosti pogoduju. U našoj regiji najpoznatija endemska vrsta je Pančićeva omorika. Njeno stanište obuhvata srednji tok Drine - od Višegrada do Bajine Bašte, sa obje strane rijeke, uz nekoliko manjih rejona u okolini Foče, Ustiprače i Prijepolja. Zaštitni je znak dva nacionalna parka, NP ,,Tara'' u Srbiji i NP ,,Drina'' u Republici Srpskoj, odnosno Bosni i Hercegovini. Takođe, raste i u rezervatu Pančićeve omorike ,,Tisovljak'' kod Milića. Ovu vrstu otkrio je čuveni srpski botaničar Josif Pančić 1875. godine na planini Tari. Njen latinski naziv je ,,picea omorika''. Radi se o četinarskom drvetu koje može biti visoko i do 50 metara. Potiče iz perioda tercijara (period između prije 65 miliona godina i 1,8 miliona godina). Krošnja joj je usko piramidalnog oblika sa četinama koje mogu biti duge i do 2 centimetra, a široke su 2 milimetra. Sa lica su sjajne i tamnozelene, a sa naličja imaju dvije bjeličaste pruge. Muške cvasti su svijetlocrvene, a ženske ljubičaste. Obično cvijeta od kraja aprila do juna, a šišarke sazrijevaju tokom jeseni (oktobar-novembar). Omorika raste na nadmorskoj visini od 400 do 1.700 metara, najčešće na krečnjaku ili serpentinu. Pored posebnih naseobina, često raste zajedno sa drugim četinarima, ali i crnim grabom, javorom i brezom. Srodne vrste postoje u Sjevernoj Evropi, Sjevernoj i Istočnoj Aziji. Pančićeva omorika je našla svoje mjesto u brojnim botaničkim baštama širom svijeta. Ima je u Francuskoj, Holandiji u kanadskom gradu Vankuver (Vandusenova botanička bašta), a jedno stablo je prije više od 30 godina zaštićeno kao spomenik prirode u Beču. Obzirom da je omorika pravo blago naše regije, treba učiniti sve da se zaštiti i promoviše kao jedan od glavnih turističkih brendova regije. Svako pojedinačno stablo je pod zaštitom, a cilj je da se omogući proizvodnja sadnica, kako bi se ova ugrožena vrsta sačuvala. Dio informacija preuzet sa: wikipedia.org Piše: M.V.